Бэс ыйын 3 к. Саха Республикатын Национальнай библиотекатын Историческай залыгар историческай наука кандидата, Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, Уус Алдан улууһун бочуоттаах олохтооҕо Дмитрий Дмитриевич Петров сырдык аатыгар кыргыттара Евдокия Дмитриевна, Антонина Дмитриевна, кийиитэ Альбина Васильевна Петрова, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ, Уус Алдантан биир дойдулаахтара Баатаҕайтан нэһилиэк баһылыгын солбуйааччы Александра Петровна Петрова, ветеран учуутал Ксения Иннокентьевна Румянцева, нэһилиэк библиотекара Августина Пермякова,  Бороҕонтон С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин библиотекаттан Ольга Николаевна Павлова, Хаҥалас Нөмүгүтүттэн баһылык Н.В. Устинов, журналист Е.Е. Скрябин,

Дмитрий Дмитриевичтыын бииргэ үлэлээбит, алтыспыт дьоно кыттыылаах ахтыы түһүлгэтэ тэрилиннэ. Түһүлгэҕэ итини сэргэ биллиилээх государственнай, общественнай деятель, поэт, П.А. Ойуунускай аатынан Саха АССР Государственнай премиятын лауреата С.С. Васильев-Борогонскай төрөппүт кыыһа, үлэ ветерана Вера Сергеевна  Васильева, аймахтара, үлэ ветерана Серафима Серафимовна Илларионова, Бүлүүттэн Советскай Союз Геройа Николай Саввич Степанов уола Александр Николаевич Степанов о.д.а. кыттыыны ыллылар. Тэрээһини Петровтар дьиэ-кэргэн чугас доҕоро Римма Романовна Жиркова иилээн-саҕалаан ыытта. Сэрии ыарахан сылларыгар ыраах Саха сирин дьоно Ийэ дойду көмүскэлигэр кыттыыларын туһунан аан маҥнайгынан үөрэппит, киэҥ эйгэҕэ таһаарбыт киһинэн уус алданнар биир дойдулаахпыт  Дмитрий Дмитриевич Петров буоларынан киэн туттабыт. Түөрт сыл устата барбыт бу сэрии биир иэдээнэ 45 км. усталаах. 35 км. туоралаах, 9 м. тахса дириҥнээх Ильмень күөлгэ кыргыһыы буолар. Манна сүүһүнэн саха эдэркээн буойуннара биир күн иһигэр кыргыллыбыттара. Сэрии кэмигэр хайа да улахан кыргыһыыга маннык суорума суолланыы суоҕа диэн ученайдар бэлиэтииллэр. Саха хорсун буойуттарын үйэтитиигэ Сергей Степанович Васильев бэйэтин өлбөт-сүппэт кылаатын киллэрбитэ. Ол поэт "кыырыктыйбыт Ильмень күөлгэ" үс төгүл тиийэ сылдьыбытын түмүгэр 1967 с. суруллубут "Улуу Ильмень" айымньыта буолар. Айымньы тута кэриэтэ нуучча тылыгар тылбаастанан  нууччалыы, сахалыы Новгород, Ленинград, Минскэй, Якутскай куораттар радиоларынан ааҕыллыбыттара. 1969 с. Сергей Степановичка уус алданнартан маҥнайгынан П. Ойуунускай аатынан Саха АССР Государственнай бириэмийэтэ анаммыта.

Айымньы республика общественнай, культурнай олоҕор улахан сабыдыалы оҥорбута. Ол курдук, А.А. Бурцев мамонт аһыытыгар саха хоодуот уолаттарын хорсун быһыыларын оҥо быһан үйэтиппит үлэтэ Новгород уобалаһыгар бэлэх быһыытынан туттарыллыбыта. Бу үлэ билигин Старай Русса куоракка Хотугулуу-Арҕааҥҥы фронт музейыгар турар, Аким Акимович Новгород куорат бочуоттаах олохтооҕун аатын сүкпүтэ.

Композитор Д. Салиман-Владимиров поэма матыыбынан симфония айбыта, музыкальнай театр сценатыгар балет турбута, үгүс сыллар кэннилэриттэн суруйааччы Е. Неймохов "Ильмень үрдүнэн туруйалар" киинэ сценарийын  суруйан, киинэ уһуллубута. Киинэни устубут оператор, биир дойдулаахпыт Иннокентий Аммосов П. Ойуунускай аатынан СР Государственнай бириэмийэтин лауреатынан буолбута. Сергей Степанович аатын Майаҕа, Суоттуга уулуссалар, Ньурба куоратыгар сынньалаҥ паарката, Уус Алдаҥҥа Хоноҕорго оскуола, Бороҕоҥҥо улуустааҕы киин библиотека сүгэллэр. Онтон РФ, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ Раиса Реасовна Кулаковская проегынан үлэлиир Васильевскай Ааҕыылар 2009 с. Бүтүн Россиятааҕы "Васильевскай Ааҕыылар" диэн ааттанан Новгород  уобалаһыгар Борисово бөһүөлэккэ, Старай Русса, Улуу Новгород, Санкт-Петербург куораттарга номнуо түөрт төгүл ыытыллан, үгүс эдэр оҕо дьону  бэйэтин тула түмтэ. Атын маннык түһүлгэлээх айымньы саха литературатыгар баара биллибэт.

 Икки биир дойдулаахтар, биир көлүөнэ дьоннор, историк Дмитрий Дмитриевич Петров уонна поэт Сергей Степанович Васильев-Борогонскай үйэлээх доҕордоһууларын, бэйэ бэйэлэрин ситэрсэн биэриилэрин түмүгэр айыллыбыт "Улуу Ильмень" кэлэр да кэмнэргэ ааттарын ааттата туруоҕар эрэнэбит.

Дмитрий Дмитриевич туһунан сүрдээх истиҥ-иһирэх ахтыылар оҥоһуллубуттарын тэрээһиҥҥэ кэлбит дьоннор тоһоҕолоон бэлиэтээтилэр.

Ольга Павлова,

С.С. Васильев-Борогонскай аат. улуустааҕы

киин библиотека краеведческай отделын сэбиэдиссэйэ.